Niels Hav født 7. november 1949 på digteren Benny Andersens 20 års fødselsdag, hvad han lægger vægt på. Den opmærksomme læser ser slægtskabet i deres digtning. I 1981 debuterede han med novellesamlingen Afmægtighed forbudt. Siden har han udgivet både digt- og novellesamlinger. Tildelt Statens Kunstfonds 3-årige stipendium og en række arbejdslegater. Har rejst i Europa, Asien, Nord- og Sydamerika. Han har udgivet Grundstof (Gyldendal 2004), We Are Here (Book Thug 2006), U odbranu pesnika (RAD, Beograd 2008), De gifte koner i København (Jorinde & Joringel 2009), Øjeblikke af lykke (Det Poetiske Bureaus Forlag 2020) og Moments of Happiness (Anvil Press 2021). Den engelske udgave er oversat af Per Brask, der er dansk-canadier og Patrick Friesen. Desuden har han bidraget til antologier og tidsskrifter på dansk, engelsk, spansk, italiensk, tyrkisk, hollandsk, arabisk, hebraisk, kinesisk mv. Dette digt som vi bringer med Niels Havs tilladelse på otte sprog har vakt stor opsigt overalt, hvor det er blevet læst. Der er desværre brug for det netop i disse tider, hvor magthavere demonstrerer ligegyldighed over for menneskets liv og lykke. På billedet øverst ses Niels Hav læse sit digt op ved Cinemateket og SOS Racismes film-og foredragsarrangement om Dreyfus skandalen i Cinemateket 5. december 2021.
Sker det at nogen siger fra?
Sker det at politibetjente nægter
at medvirke? At de nægter at afhente
folk i asylcenteret midt om natten?
At de nægter at fiksere en bange dreng
og tvinge ham ombord i et fly?
At de husker Abolfazl, der døde i Kabul
eller den somaliske mand som forsvandt
efter hjemsendelse til Mogadishu?
Sker det at politifolk nægter at ødelægge
familier og slæbe rundt på grædende
kvinder og børn?
Ministeren har sin karriere.
Departementschefen har sin karriere.
Kontorchefen har sin løn og karrieren.
Men sker det, at en underordnet siger fra?
At en afdelingsleder i Udlændingestyrelsen
siger stop og nægter at lægge navn til?
At en fuldmægtig pludselig siger fra?
Sker det at ansatte i Udlændingestyrelsen
græder i søvne? Sker det at departementschefen
brækker sig af skam? Sker det at ministeren
pludselig fortryder og ringer til sine børn
og hulker i telefonen?
Sker det at nogen siger fra?
© Niels Hav
Peqataajumajunnaartoqartarnerlunimi?
Naaggaassagaluaruma qanormita pisoqassagaluarpa?
Politiit peqataajumanngikkaluarpata?
Unnuaannarsuarmi qimaasut inissinneqartarfiannut
Inunnik aallersunut ilaajumajunnaaraluarpata?
Nukappiaraq annilaangaqisoq pinaasertorlu
qajannaarlugu timmisartumut ikititsiniartunut
peqataajumajunnaaraluarpata?
Abolfazl Kabulimi toqusoq eqqaamavaat,
imaluunniit angut somaliamioq Mogadishumut
angerlartitaanermi kingorna tammartoq?
Politiit ilaqutariinnut aserortereqataajumajunnaaraluarpata
Meerannguit arnallu qiasut uniarnissaannut
peqataajumajunnaaraluarpata?
Ministerip atorfimmini iluatsitsilluni ingerlalluarnissani aalluppaa.
Departementchefip iluatsitsilluni atorfimmini ingerlalluarnissani aalluppaa.
Allaffiup pisortaata akissarsiani atorfimmilu ingerlalluarnissani aalluppai.
Appasinnerusumili atorfilik naaggaassagaluarpat?
Nunanit allanit nunasiniartunut allaffeqarfimmi allaffiup pisortaata
pisut naammagileraluarpagit suliariumajunnaarlugillu?
Fuldmægtigi peqataajumajunnaaraluarpat?
Nunanit allanit nunasiniartunut allaffeqarfimmiut
qianngarmik sininnaveertarnerpat?
Departementchefi kanngusunnermik suliffiminit tunuartariaqalersimanerpa?
Ministerip iliuutsini peqqissimissutigilerlugit
meeqqaminut qianngarmi sianersimanerpa?
Peqataajumajunnaartoqartarnerlunimi?
© Niels Hav
Taalliortoq Niels Hav, nutserisoq Nanna Knudsen
DOES IT HAPPEN THAT SOMEBODY REFUSES?
Does it happen that police officers refuse
to participate? That they refuse to transport people
from the Processing Center in the middle of the night?
Refuse to strap down a frightened boy
forcing him onto a plane?
That they remember Abolfazl, who died in Kabul
or the Somali, who disappeared
after being sent back to Mogadishu?
Does it happen that police refuse to destroy
families and drag away crying women and children?
The Senator has a career,
The Congressman has a career.
The CEO has a salary and a career.
But does it happen that a subordinate refuses?
That a department head in the Immigration Service
says Stop, and refuses to sign deportation orders?
That a lawyer suddenly refuses to prosecute?
Does it happen that employees in the Immigration Service
cry in their sleep? Does it happen that the Attorney General
vomits in shame? Does it happen that the Senator
suddenly regrets and calls his children
sobbing into the phone?
Does it happen that somebody refuses?
© Niels Hav
Translated by Per Brask and Alan C. Reese
AR TAIP BŪNA KAD JIE ATSISAKO?
Ar taip būna kad pareigūnai
atsisako tame dalyvauti? Atsisako antrą nakties
transportuoti žmones iš Duomenų centro?
Atsisako nurengti nuogai išgąsdintą vaikį
ir jėga įkišti jį į lėktuvą?
Kad prisimena Abolfaclį, mirusį Kabule
ar somalietį, dingusį po
to, kai jį išsiuntė į Mogadišu?
Ar taip būna – policija atsisako
ardyti šeimas ir atimti iš vyrų
verkiančias moteris ir vaikus?
Senatorius daro karjerą,
Kongresmenas daro karjerą,
CEO turi algą, turi jis ir karjerą
Bet ar būna kad pavaldinys nepaklūsta?
Kad skyriaus vadovas Migracijos Departamente
sako “Viskas, gana” ir atsisako pasirašyti
deportacijos orderius? Ir kad tūlas juristas
atsisako persekioti pabėgėlius?
Ar taip būna kad Migracijos Departamento
darbuotojos verkia per miegą? Ar būna
kad GenProkuroras vemia iš gėdos? Ar būna
kad senatorius puola staiga atgailauti,
skambina dukrai, mekena, kūkčioja į ragelį?
Ar taip būna kad jie atsisako?
© Niels Hav
Iš anglų kalbos vertė Tomas Čepaitis
ТАК БЫВАЕТ, ЧТО ИМ НЕ СРАМ ОТКАЗАТЬСЯ?
Неужели бывает, что полиции надоедает
и она избегает участвовать во всем этом?
Что стражи порядка не станут
увозить людей из Миграционного Центра?
Откажутся раздеть догола перепуганного мальчишку
и силой засунуть его в самолет?
Что они еще помнят беднягу Абольфацли, умершего в Кабуле,
или того сомалийца, пропавшего без вести
после высылки в Могадишо?
Бывает ли так, что полицейские откажутся
разделять семьи, уволакивать от мужей
плачущих жен с ребятишками?
Вот министр, он занят своей карьерой.
Глава департамента тоже не лыком шит – делает, душка, карьеру.
Начальник бюро получает зарплату,
но и к карьере неравнодушен.
Но бывает ли так что подчиненный не исполняет приказа?
Что начальник отдела Миграции
скажет вдруг «Хватит! Мне надоело!»,
и не подпишет ордер на депортацию?
И что писарь откажется все это стенографировать?
Так бывает, что служащие миграционной
плачут во сне? Бывает ли, что Генпрокурор
блюет от стыда? Случается ль члену Госдумы
раскиснуть: вот он кидается каяться,
звонит детям, мычит что-то в трубку, рыдает?
Так бывает? что им не срам отказаться?
© Нильс Хав / Niels Hav. Перевод Tomas Чепайтис
Нильс Хав (Niels Hav) – датский поэт и мастер коротких рассказов, получивший награды Датского художественного совета. Автор cемь сборников стихов и трех книг прозы. Его книги переведены на многие языки мира, включая английский, арабский, турецкий, голландский,
ه ثدحي نأ ضفري دحأ ؟ةديصق رعاشلل سلين واه Niels )Hav(
ت ميلس يلدبعلا
له ثدحي نأ يرف َض ٌيطرش ذيفنت ؟رملا
نأ يجل َب سانلا نم تاركسعم يئجللا يف فصتنم ؟ليللا
نأ ضفري ليبكت يبص بوعرم هماغرإو
ىلع دوعص ؟ةرئاطلا
له ركذتي يبأ لضفلا يذلا تام يف لوباك
وأ كلذ يلاموصلا يذلا ىفتخا
دعب هلاسرإ ارسق ىلإ ؟وشيداقم
له ثدحي نأ ضفرت ةطرشلا كيكفت تلئاعلا
فقوتتو نع رج ءاسنلا ،لافطلاو نوقراغ يف ؟ءاكبلا
ع ُي الوزير على كرسيه
وع ُي مسؤول القسم الوزاري على كرسيه
وع ُي مسؤول مكتبه على مرتبه وكرسيه.
هل يحدث وأن يرف َض موظف؟
نأ خرصي سيئر مسق يف ةيريدم بناجلا ” ىفك “
ضفريو نأ كراشي يف ام ؟يرجي
ً يتراجع فجأة؟
أو أن حقوقيا
ً في هذه الديرية يجهش في البكاء
هل يحدث أن موظفا
يف ؟همون وأ لوؤسم مسقلا ئقتي نم ؟راعلا
له ثدحي نأ ،ريزولا ةأجفو
لصتي هدلواب ايفتاه ثدحتيو مهعم
اقونخم تاربعب ؟مدنلا
له ثدحي نأ ضفري دحأ ؟
CZY MOŻLIWE JEST, ŻE KTOŚ SIĘ NIE ZGODZI?
Czy możliwe jest, że policjanci nie zgodzą
się w tym uczestniczyć?
Że nie zgodzą się wywieźć uchodźców
z ośrodka w środku nocy?
Że nie zgodzą się złapać przestraszonego chłopca,
wpychać go siłą na pokład samolotu?
Że będą pamiętać imię Abolfazla, który zginął w Kabulu
albo Somalijczyka, który zaginął
po tym jak odesłano go do Mogadiszu?
Czy możliwe jest, że policjanci nie zgodzą
się rozbijać rodzin i odmówią szarpania płaczących
kobiet i dzieci?
Minister ma swoją ścieżkę kariery.
Dyrektor departamentu ma swoją ścieżkę kariery.
Kierownik urzędu ma swoją pensję i ścieżkę kariery.
Ale czy możliwe jest, że ich podwładny się nie zgodzi?
Że kierownik działu w Urzędzie do spraw cudzoziemców
powie stop i nie doda kolejnego nazwiska?
Czy możliwe jest, że pełnomocnik się nie zgodzi?
Czy możliwe jest, że pracownicy Urzędu do spraw cudzoziemców
będą szlochać przez sen? Czy możliwe jest, że dyrektorowi departamentu zrobi się niedobrze z poczucia winy?
Czy możliwe jest, że minister nagle pożałuje
i zadzwoni do swoich dzieci zanosząc się płaczem?
Czy możliwe jest, że ktoś się nie zgodzi?
© Niels Hav przeł. Paweł Kaźmierczak
HİÇ REDDEDEN OLDU MU?
Polis memurları doğru bulmadıkları emirleri
reddediyor mu?
İnsanları sığınma merkezlerinden gece yarısı apar
topar almayı reddediyorlar mı?
Korkmuş bir erkek çocuğu uçağa zorla bindirmeyi
reddedecekler mi?
Kabil’de ölen Abolfazl’ı anımsıyorlar mı
ya da Mogadişu’ya döndükten sonra
kaybolan Somalili adamı?
Polisler ağlayan çocuk ve kadınların,
ailelerin yuvalarını
yıkmayı hiç reddettiler mi?
Bakanın kariyeri var.
Müsteşarın kariyeri var.
Büro yöneticisinin maaşı ve kariyeri var.
Ama bir memurun hiç amirine hayır dediği oluyor mu?
Danimarka Göçmenlik Bürosunda bir bölüm başkanı
şöyle bir durup, bu tür kararlara imza atmayı reddediyor mu?
Bir memur aniden hayır diyebilir mi?
Danimarka Göçmenlik Bürosu çalışanları
uykularında ağlıyor mu? Müsteşarın utancından
kustuğu oluyor mu? Bir bakan
aniden pişman olup ve çocuklarını arayıp,
telefonda hıçkırarak ağlar mı?
Birinin hayır dediği olur mu?
© Niels Hav Türkçesi: Hüseyin Duygu